2050 is dichterbij dan we denken

Column – Henk Zoontjens, directeur VMRG.

Onlangs heeft Bouwkennis het rapport “Megatrends in de Bouw” gepubliceerd. In dit rapport wordt vooruitgekeken naar de veranderingen en trends in de bouw op middellange en lange termijn. Enkele aspecten op materiaalniveau waarmee onze sector te maken krijgt, belicht ik hier.

Onderzoek naar trends die de structuur van de bouw- en installatiekolom op de lange termijn beïnvloeden, vormt de basis van het rapport. Het uitgangspunt van het rapport is een aantal belangrijke stippen die op de horizon zijn gezet voor 2030 en 2050 binnen Europa. De klimaatconferentie in Parijs in 2015 markeerde een grote doorbraak, waar de wereld zich voor het eerst committeerde aan het concrete doel om opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 tot 2 graden tegen 2050. Met als doel dat de planeet ook voor toekomstige generaties leefbaar blijft. Dit leidt tot diverse interventies, zoals de transitie naar een fossielvrij energiesysteem en het circulair inrichten van de economie. Energieneutraliteit, circulariteit en fossielvrij zijn leidende principes die aanzienlijke gevolgen hebben voor ons systeem tegen 2050. De keuzes voor materialen zullen voornamelijk worden gemaakt op milieu-impact.

De maatschappij wordt richting 2050 veeleisender en bewuster wat betreft consumptie, met een focus op hernieuwbare bronnen en het principe dat we niet meer mogen nemen dan de aarde kan geven. Concreet betekent dit dat we vanaf 2050 moeten werken met de materialen die op dat moment in gebruik zijn. De productie van materialen als staal en aluminium wordt begrensd door materiaalstroom die vrijkomt uit de gebouwde voorraad. De gebouwde voorraad wordt daarmee een “grondstoffenbank”.  Daartegenover staat dat de behoefte aan materialen als aluminium en staal zal groeien doordat de energie-industrie (windturbines, zonnepanelen, chips, batterijen etc.) veelal uit metaal bestaan. 

Er zal dus wereldwijd een grote strijd om deze grondstoffen gaan plaatsvinden. Het materiaalpaspoort wordt verplicht voor producenten in de bebouwde omgeving. Hierin staan gedetailleerde gegevens over de toegepaste materialen, op welke locatie ze worden geproduceerd, de herkomst van het materiaal, het soort materiaal, de chemische samenstelling en technische eigenschappen. De productieprocessen moeten worden verbeterd; dat is mogelijk door de technologische vooruitgang. De nadruk wordt gelegd op ketens en systemen in plaats van op individuele entiteiten. Dit gaat leiden tot een betere gegevensuitwisseling, efficiëntere processen en een toeleveringsketen die makkelijker kan worden gemonitord. Producenten in de bouwsector zullen moeten meegegaan met deze trend en dienen zich aan te passen aan de volledig circulaire bouweconomie in 2050. 2050 is nog ruim 25 jaar vanaf nu, en het lijkt ver weg, maar veel medewerkers die nu in onze branche werken zitten ook na 2050 nog volop in het arbeidsproces.