‘Bewegende’ vliesgevels voor nieuwe bediencentrale

De nieuwe bediencentrale in Scheveningen profileert zich als een nautisch baken op de kop van de boulevard.
Het markante ontwerp met forse overkragingen laat de nodige beweging in de constructie toe. Aan Van Iersel Geveltechniek onder meer de taak om ervoor te zorgen dat de aluminium vliesgevels die vervorming kunnen opvangen. Maar dat was niet de enige uitdaging bij dit project aan de kustlijn.

De gemeente Den Haag heeft in 2020 groen licht gegeven om de sterk verouderde bediencentrale uit 1953 te vervangen voor een nieuwe en grotere centrale op dezelfde locatie. Van origine werden vanuit de centrale schepen gecontroleerd en veilig de haven van Scheveningen binnengeloodst. Door de jaren heen kreeg de post steeds meer functies, zoals het bedienen en bewaken van bruggen, tunnels en pollers in de regio, en groeide uit zijn jasje. Reden voor de gemeente om vervangende nieuwbouw te initiëren. Vanwege de locatie in de haven van Scheveningen is gekozen voor een nautisch ontwerp. De nieuwe centrale is vormgegeven als een stuurhuis van een zeeschip, en combineert robuustheid aan de waterkant met een lichte en open uitstraling aan de boulevardzijde.

Forse overkraging 

Van Iersel Geveltechniek stond in opdracht van hoofdaannemer Vialis-Besix in voor de engineering, productie en montage van de aluminium gevels. “We hebben veel ervaring met het bouwen aan de kustlijn, en specifiek voor Scheveningen hebben we eerder al het paviljoen aan de Noordboulevard gemaakt”, zegt projectleider Corné van den Broek. “De grootste uitdaging bij de bediencentrale zat hem in het ontwerp. Het gebouw staat weliswaar op een sokkel, maar kenmerkt zich door een forse overkraging. De betonvloer van de stuurhut is opgehangen met grote wartels aan een staalconstructie, terwijl de bovenzijde star is. Dat betekent dat de vooroverhellende vliesgevel in de stuurhut de nodige vervorming moet kunnen opvangen. In het voortraject is hier veel aandacht naar uitgegaan, en hebben we met Schüco en vandaglas de nodige afstemming gehad over wat wel en niet kan.”

Mock-up

Het detail van de vliesgevel van de stuurhut is aardig complex, volgens Van den Broek. “De gevel is gesegmenteerd en helt ook nog eens voorover. Door het verschil in de constructie aan de boven- en onderzijde moet de vliesgevel een aardige beweging kunnen maken, zonder dat het glas klem komt te zitten of erger nog, sneuvelt.” Het vooroverhellen van de gevel van de stuurhut is volgens Van den Broek niet alleen om esthetische redenen. “Het voorkomt hinderlijke spiegeling”, zegt hij. “In het voortraject heeft de architect aan de hand van allerlei berekeningen de juiste schuinte bepaald.    

Wij hebben vervolgens een mock-up gemaakt en deze voorzien van het gekozen glas om de eindgebruiker de gelegenheid te geven om een inschatting te maken van het uitzicht, doorzicht en de eventuele spiegeling van de gekozen Cool-lite Xtreme 61/29 zonwerende beglazing van vandaglas.”

Anodiseren

Aan de boulevardzijde is het gebouw grotendeels transparant uitgevoerd met een vliesgevel. Ook hiervoor vertrouwde Van Iersel Geveltechniek op de FWS 60-serie van Schüco. “Van het opvangen van vervormingen is hier echter geen sprake”, zegt Van den Broek. Daarnaast heeft de gevelbouwer ook nog de nodige ramen en deuren voorzien, uitgevoerd in de AWS 70-serie van Schüco. “De aluminium profielen zijn door Alumet in een bronskleur geanodiseerd. Het is de beste manier om aluminium te beschermen tegen het agressieve klimaat aan de kust”, vindt Van den Broek. “Ook de randbeplating, overgangsprofielen, hoeklijnen en waterslagen die wij hebben voorzien om de gevelopeningen te laten aansluiten op de gevelbeplating zijn brons geanodiseerd. En op die manier is ook de gevelbeplating van Metadecor behandeld.”

Windkracht 3 tot 4

Van Iersel Geveltechniek heeft alle kozijnen en vliesgevels in de werkplaats voorbereid en vervolgens op locatie gemonteerd. “De montage vond plaats in het najaar van 2023, en dat bracht nogal wat uitdagingen en vooral onwerkbare dagen met zich mee. Voor het onbeschadigd inhijsen van de beglazing was windkracht 3 tot 4 eigenlijk al te veel, en dat heb je al gauw op deze locatie. Het was een kwestie van goed plannen en soms ook een beetje geluk, want het weer laat zich niet voorspellen”, blikt Van den Broek terug.  

Beheer en onderhoud

De nieuwe bediencentrale is sinds medio 2024 in bedrijf. Sindsdien is de hoofdaannemer ook 15 jaar lang verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud, en moet ervoor zorgen dat de centrale 24/7 blijft draaien. Dat heeft ertoe geleid dat ook Van Iersel Geveltechniek bewuste keuzes heeft gemaakt ten aanzien van bijvoorbeeld hang- en sluitwerk. Van den Broek: “Van alle storingsgevoelige onderdelen liggen er minimaal 1 of 2 op voorraad, zodat ze direct zaken kunnen oplossen. Dus ook van ons hang- en sluitwerk. Al met al zijn we met deze bediencentrale weer een prachtige referentie rijker en mogen ons inmiddels toch wel specialist noemen in het bouwen aan de kustlijn.”  

Bouwinfo
Bediencentrale, Scheveningen

Opdrachtgever: Gemeente Den Haag
Architect: VANDELUNE & StudioSK
Aannemer: Vialis-Besix Nederland B.V.
Gevelbouwer: Van Iersel Geveltechniek 
Systeemleverancier: Schüco Nederland BV
Leverancier glas: vandaglas
Anodiseur: Alumet