Circular Inspirations | De waarde van circulair bouwen

Circulair bouwen, een no-brainer. Schaarste aan grondstoffen, het volume van afval in de bouw en de urgentie om broeikasgasemissie te reduceren, maken het concept van circulair bouwen  een “no-brainer”. Circulair bouwen, het opnieuw toepassen van eerder gebruikt materiaal of bouwelementen met als doel “nieuwe” gebouwen te realiseren, heeft de afgelopen jaren veel aandacht gekregen. En terecht!

Europese ambities creëren een complex spanningsveld. De definitie van kaders voor circulair bouwen vordert. Denk op Europees niveau bijvoorbeeld aan de European Green Deal (2020). Deze geeft drie ambities weer: (1) netto-nul broeikasgasemissies tot 2050, (2) ontkoppeling van economische groei en inzet grondstoffen en (3) geen persoon en plaats blijft achter. Die ambities – zo eenvoudig zij ook zijn geformuleerd – resulteren in een complex spanningsveld tussen emissiereductie, economische groei, inzet van grondstoffen en sociale cohesie met als systeemgrens de Europese Unie. 

Landelijke kaders zijn ontwikkeld. Het landelijke initiatief CB’23 faciliteerde tussen 2018-23 de samenwerking tussen beleidsmakers, belanghebbenden en deskundigen bij het uitwerken van breed gedragen leidraden. Zo is in juni 2022 versie 3 van de leidraad “Meten van circulariteit” opgeleverd. Heel waardevol om circulariteit van gebouwconcepten te beoordelen en verbetermaatregelen te toetsen! Deze leidraad focust op emissiereductie (bescherming milieu), inzet van grondstoffen (materiaalvoorraden) en – super belangrijk, vanuit het perspectief marktimplementatie – functioneel-technische waarde. 

Marktwaarde van circulair bouwmateriaal – onbekend. Maar helaas, als u verwacht dat de leidraad een indicatie geeft over de functioneel-technische waarde of zelfs monetaire restwaarde van hergebruikt bouwmateriaal, belangrijk voor projectkostencalculaties, wordt u teleurgesteld. Hieraan wordt nog gewerkt. Wel worden vier factoren geïntroduceerd die de basis moeten bieden voor het vaststellen van de functioneel-technische waarde, zoals functionele kwaliteit, technische kwaliteit, degradatie en hergebruikpotentie. CB’23 heeft haar activiteiten tot een einde gebracht en aanvullende activiteiten bij de NEN normcommissie Circulair Bouwen en Transitieteam Circulaire Bouweconomie geplaatst.

Waarde van circulair bouwen. De maatschappelijke waarde van circulair bouwen is hoog – check! Europese ambities en landelijke kaders om circulariteit meetbaar te maken, zijn aanwezig – check! De vraag: “Hoe moeten hergebruikt materiaal en technische componenten (secundair) in vergelijking met nieuwe producten (primair) gewaardeerd worden?” blijft (vooralsnog) onbeantwoord. 

Wellicht is het antwoord op deze vraag ook niet voor alle in de bouw vertegenwoordigde disciplines hetzelfde. Moeten wij hier iets mee als branche? Bottom-up, gegevens verzamelen? Wat is uw antwoord op de vraag: “Welk bedrag bent u bereid om te betalen voor secundaire grondstoffen om te verwerken tot nieuwe gevelproducten?”.  

In Circular Inspirations beschrijft een wisselende gastcolumnist zijn of haar visie op Circulariteit.
Lees alle columns op www.vmrg.nl/circulair