VMRG Inspiratiemiddag ‘Bouwhistorie en bouwtoekomst’

Op 19 september jl. werden alle bij de VMRG aangesloten bedrijven uitgenodigd in het Nederlands Openluchtmuseum om met een terugblik naar de bouwhistorie inspiratie op te doen voor de bouwtoekomst. ’s Morgens vond de Algemene ledenvergadering van de VMRG plaats met aansluitend de Inspiratiemiddag. Natuurlijk ontbrak een rondleiding door het museumpark onder leiding van bezielende gidsen niet.

Terugblik

De presentatie ‘Het belang van de terugblik’ van Thijs van Tetering, architect bij BouwhulpGroep, sloot naadloos aan bij het thema van deze middag. Hij gaf inzicht in het leren van de rijke historie van de ruim 8 miljoen bestaande woningen.

Van Tetering neemt ons mee in de ontwikkeling van de Nederlandse woningvoorraad in de twintigste eeuw. In de woningbouw is een aantal kenmerkende fases te zien. Rond 1920 ontstonden de Tuindorpen met een traditionele architectuur en een groen karakter. Vaak ging het hier om een mijnwerkerskolonie of fabrieksdorp, zoals Philipsdorp in Eindhoven. Een grote piek vormt de wederopbouwperiode na de Tweede Wereldoorlog. Er werd gebouwd met veel herhaling en massaliteit en de duplexwoningen en hoogbouw komen op. De voor Nederland zo kenmerkende doorzonwoning deed haar intrede in de jaren ’60. In de jaren ’70 van de vorige eeuw is de grootste bouwpiek tot op heden te zien. Deze is rond 1975 toen er meer dan 150.000 woningen zijn gebouwd, een enorme hoeveelheid. Ter vergelijking; in 2022 was dit ongeveer de helft. In deze periode ontstonden ook de bloemkoolwijken, woonerven met groen aan de achterzijde. Opvallend zijn de ruime woningen met vaak een berging  aan de voorzijde. In de jaren ’80 hadden we weer een dip in de woningbouw, het is crisistijd en er worden daarom kleinere en smallere (en dus goedkopere) woningen gebouwd. De jaren ’90 worden gekenmerkt door de opkomst van de VINEX woningen.

Renovatie opgave

Bij een terugblik in de tijd valt op dat er grote aantallen woningen zijn gebouwd in bepaalde periodes in de geschiedenis met een grote uniformiteit in bouwwijze en plattegrond. Dit gegeven maakt het interessant om te onderzoeken hoe eenzelfde groep woningen optimaal gerenoveerd of getransformeerd (door bijvoorbeeld woningen te splitsen of op te toppen) kan worden. Van Tetering schetst de renovatie opgave waarvoor wij de komende decennia staan. De verwachting is dat 90% van de huidige ongeveer 8,5 miljoen woningen, er nog steeds staat in 2050. Al die woningen zullen in de komende 25 jaar minimaal éénmaal gerenoveerd moeten worden. Enerzijds vanuit de onderhoudsvraag en anderzijds vanuit de verduurzamingswens. In 25 jaar betekent dat 275.000 renovaties per jaar, oftewel 5.300 woningen per week. Dat is dus meer dan 1.000 woningen per werkdag tot aan 2050! 

En de vraag die VMRG bedrijven dan natuurlijk stellen: wordt er daarbij ook aan metalen kozijnen gedacht? We blikken ruim een eeuw terug. Als we vooruitkijken en lange termijn denken, zijn er heel veel argumenten om bij dit soort renovaties te kiezen voor metalen kozijnen.