Inspirerende renovatie van 60 tussenwoningen in Maastricht is een voorbeeld

Het belang van gevels is groot(s) om een wijk – én de mensen – weer écht tot leven te laten komen

In de Maastrichtse Blancaartstraat, Botsaartstraat en Brunestraat zijn dit jaar zestig tussenwoningen ingrijpend gerenoveerd. Niet alleen vanwege de noodzaak tot verduurzaming, maar ook omdat de buurt – een naoorlogse uitbreidingswijk – onder de status van beschermd stadsgezicht valt. Die combinatie vroeg om precisie, visie én creativiteit. Het was een ‘No Go’ om daar over één nacht ijs te gaan. Want… er was meer dan alleen de technische noodzaak van de woningen om tot een upgrade te komen. Ook de sociale interactie in de wijk had een impuls nodig.

Eerst een stukje context: woningcorporatie Servatius gaf architectenbureau Atelier Leise de opdracht om de bestaande gevels een nieuwe uitstraling te geven, binnen de strikte kaders van de monumentencommissie én (uiteraard!) met een scherp afgebakend budget. Atelier Leise heeft dan ook meegewerkt aan de engineering, onder leiding van Driessens Group. De oorspronkelijke rabatdelen uit de jaren zestig waren in de loop van de tijd meerdere malen overschilderd, wat de woningen een verouderde aanblik gaf. “De sociale woningbouw verdient meer fraaie architectuur”, zegt architect Jeroen de Waal van Atelier Leise. “Wij hebben dan ook binnen onze scope van budget een prachtig product kunnen afleveren waar men jaren van kan genieten.”

Het bureau ontwikkelde vier ontwerpvarianten, waaruit Servatius uiteindelijk koos voor een tweekleurige compositie van Trespa® Meteon® Zink Grey en Lumen® Iceland Grey. Door gebruik te maken van Lumen-panelen met geïntegreerde groeven, bleef de horizontale geleding van de gevels leesbaar. Dit was vanaf dag één een belangrijk aandachtspunt voor de monumentencommissie, die vanaf de aanvang van het project met een kritische blik bleef meekijken.

Prefab als katalysator

De technische uitwerking en uitvoering kwamen in handen van Driessens Group uit Panheel, een partij die gespecialiseerd is in prefab geveloplossingen. Volgens projectleider Frank van Nispen biedt prefab duidelijke voordelen. “Prefab is wat mij betreft de toekomst. Voor dit project hebben we in onze eigen timmerfabriek dan ook een aanpak ontwikkeld waarmee we meer controle over het proces konden houden.” Die aanpak resulteerde in een bijzonder efficiënte uitvoering: één woning per dag kreeg een nieuwe voor- en achtergevel, terwijl de bewoners in hun woning konden blijven.

Om die minimale overlast te garanderen, werkte Driessens nauw samen met onder meer ingenieursbureau Wouters en leverancier Jongeneel Roermond. De zaag- en freeswerkzaamheden werden vooraf uitgevoerd, wat de montage op locatie aanzienlijk versnelde.

Architectuur met aandacht

Naast techniek speelde esthetiek vanzelfsprekend een hoofdrol. Omdat de wijk onder beschermd stadsgezicht valt, moest elk detail kloppen. Atelier Leise voerde daarom intensief overleg met de monumentencommissie van de gemeente Maastricht.    

De vormgeving werd terughoudend en ingetogen, maar vanzelfsprekend wel met een duidelijke kwaliteit.

Dat aandacht voor vormgeving in de sociale woningbouw loont, blijkt volgens De Waal uit de reacties van bewoners. Die zijn louter positief. Ook Van Nispen merkte dat de ingreep méér deed dan alleen de gevel vernieuwen: “De saamhorigheid binnen de wijk is van buitencategorie. Iedereen zorgt voor elkaar. Nu de oplevering heeft plaatsgevonden, missen de bewoners onze monteurs.”

Meer dan renovatie

De belangrijkste lesson learned? Het project laat zien dat architectuur én gevelbouw ook binnen budgettaire en regelgevingstechnische beperkingen kwaliteit kunnen toevoegen. Door samenwerking, technische innovatie en aandacht voor de context is een wijk opgefrist zonder het karakter te verliezen. Voor Atelier Leise smaakt het project naar meer. “We willen graag vaker onze visie inzetten binnen de sociale woningbouw”, zegt De Waal. “Mensen hebben misschien niet altijd invloed op de ontwerpen en architectuur van hun sociale huurwoningen, maar ze hebben wél recht op kwaliteit. Goede architectuur en prachtige gevels kunnen dat verschil maken. Nee: goede architectuur en prachtige gevels maken ook daadwerkelijk dat verschil!”

Jim Wolters, accountmanager Façade bij Trespa in Weert, kijkt vanzelfsprekend ook met trots terug op het project. “Natuurlijk ben ik er trots op dat men in Maastricht gekozen heeft voor de gevelpanelen van Trespa. Kort geleden ben ik zelf nog eens langs de locatie gereden en ik kan niets anders zeggen dan dat het gewoon ontzettend fraai is wat daar is opgeleverd. Dit is wat mij betreft gevelbouw in optima forma. Zo op het eerste gezicht zou je – als leek, of wellicht ook als bewoners – kunnen denken dat een gevelpaneel ‘slechts’ een gevelpaneel is, maar niets is minder waar: een gevelpaneel bepaalt niet alleen de waarde van het specifieke object. Deze bepaalt uiteindelijk de uitstraling, het karakter en de saamhorigheid binnen een hele wijk. De optelsom van al die gevelpanelen is dan ook altijd groter dan de afzonderlijke delen. De renovatie van deze zestig tussenwoningen is het bewijs. Vraag het maar aan de inwoners van deze wijk. Ze ervaren elke dag het verschil en willen niet eens meer terugdenken aan de periode van vóór de renovatie!”  

Luister ook naar DE GEVELFACTOR

Voor architecten en gevelbouwers die ontwerpkeuzes willen maken op basis van onafhankelijke standaarden

In het voorjaar van 2025 heeft Trespa – in samenwerking met Louwers Mediagroep (Gevelbouw) – vier prikkelende podcastafleveringen opgenomen. Vier verschillende gasten werpen hun blik op de ontwikkelingen binnen architectuur en gevelbouw. De presentatie van de podcast is in handen van Jerry Helmers (vakredacteur bij Gevelbouw) en sidekick Arjen van Hoof, technisch specialist bij Trespa.

De gasten zijn respectievelijk Joost Gijsbers van Flow Gevelbekleding, Siu Kin Shek van Bas1s Architecten, Arend Klinkhamer, accountmanager bij Stiho en Paul van Gansewinkel van HBR Timmerwerken. 

Start met luisteren