Platform over gevels, glas & daken
Een volle titel is nodig voor de naam van deze herziene ‘ruime set’ van algemene voorwaarden in de bouw, die kortweg UAV-GC wordt genoemd. De voorwaarden gaan hand in hand met de (eveneens) aangepaste MBO, de Model Basis Overeenkomst. De nieuwe versie (vorige versies zijn van 2000 en 2005) werd op 14 januari 2025 gelanceerd. Na een algemene introductie van deze voorwaarden bespreek ik eerst enkele juridische aandachtspunten voor de gevelbouwer. Daarna volgt het overzicht van de wijzigingen in de 2025-versie en ga ik nader in op enkele voor de gevelbouwer relevante punten.
De UAV-GC worden gebruikt bij een geïntegreerd contract. Ontwerp en uitvoering gaan in één hand. De Opdrachtgever contracteert met de Opdrachtnemer die, al naar gelang de keuze van de Opdrachtgever voor ‘meer of minder geïntegreerd’, verantwoordelijk is voor zowel het ontwerp als de uitvoering. In de MBO (en Annexen) leggen Partijen hun keuzes vast. De Opdrachtgever maakt altijd de (functionele) Vraagspecificatie. In de opdracht aan de Opdrachtnemer zit de keuze die de Opdrachtgever heeft gemaakt om de Vraagspecificatie vanaf het Programma van Eisen, Voorlopig Ontwerp of Definitief Ontwerp verder uit te werken. Als vierde variant kan de Opdrachtgever onderdelen van het werk op verschillende niveaus van uitwerking opdragen. Er is geen directievoering.
Een gevelbouwer die gecontracteerd wordt door de Opdrachtnemer heet in de UAV-GC een Zelfstandige Hulppersoon. De UAV-GC en MBO worden overeengekomen tussen Partijen (met een hoofdletter). Dat zijn de Opdrachtgever en de Opdrachtnemer. Een bilaterale overeenkomst tussen de gevelbouwer en de UAV-GC Opdrachtnemer (als opdrachtgever van de gevelbouwer), is dus van het grootste belang. Dat geldt des te meer omdat de gevelbouwer voorafgaand aan zijn contract als Zelfstandige Hulppersoon, deelnemer in een bouwteam kan zijn. Sinds 2020 zijn er drie nieuwe model bouwteamovereenkomsten gelanceerd waarin de bouwteamfase niet alleen kan worden gevolgd door een uitvoeringsfase op grond van de UAV 2012 (versie 2025) maar in plaats daarvan op grond van een MBO met UAV-GC. De bouwteamovereenkomst wordt gesloten tussen de opdrachtgever en aannemer. De gevelbouwer moet als deelnemer in het bouwteam, ongeacht of de bouwteamfase door een uitvoeringsfase met UAV of UAV-GC wordt gevolgd, er (ook) voor zorgen dat hij altijd een bilaterale overeenkomst met de (bouwteam)aannemer sluit voor zijn ontwerp-input.
De wijzigingen (in paragrafen) UAV-GC 2025 en (artikelen) MBO t.o.v. de UAV-GC 2005 en MBO
De UAV-GC 2025 met MBO, Annexen en de Toelichting is een ‘boekwerkje’ van 272 pagina’s. Ik beperk me tot twee belangrijke wijzigingen (onder hierboven punt 1 en punt 5).
In paragraaf 2a van de UAV-GC worden Partijen verplicht tot proactief gedrag en interactie. Partijen (met hoofdletter dus Opdrachtgever en Opdrachtnemer) en dus niet alle partijen. De bepaling wordt wel de ‘kampvuurbepaling’ genoemd en is bedoeld om ‘gewenst gedrag’ te stimuleren door veel overleg en nog eens overleg en wel voortdurend overleg! De gevelbouwer kan een partij zijn die meedoet als Zelfstandige Hulppersoon in een project dat onder de UAV-GC wordt gerealiseerd maar hij zal separaat met zijn opdrachtgever (veelal de Opdrachtnemer bij de UAV-GC) moeten contracteren. De vraag is hoe proactief en interactief moet het gedrag van de gevelbouwer zijn? En gaat de Opdrachtnemer bij de UAV-GC zich ook overeenkomstig paragraaf 2a naar zijn Zelfstandige Hulppersoon, de gevelbouwer, gedragen? De UAV-GC en MBO dragen niet bepaald een positief etiket van goed relationeel contracteren in zich, maar schuiven nu langzaam, wat mij betreft, de goede richting uit. Paragraaf 2a is een leidend principe maar is niet juridisch afdwingbaar. Desondanks is een Partij die niet enig fatsoen vertoont tijdens de samenwerking, daarop wel aan te spreken. Ik vind deze paragraaf nuttig maar vooral ook omdat ik ervan verwacht dat deze kan leiden tot een beter gedrag en houding van alle partijen in de bouwketen. Als het werkt in de bouw: stuur vooral ook onze politieke leiders eens naar een kampvuurbijeenkomst!
‘Intellectuele eigendomsrechten’ is in Hoofdstuk 15 uitgebreid met twee paragrafen die specifiek gaan over octrooien. Het betreft paragrafen 40a en 40b. Ook is in paragraaf 40 een nieuw lid 9 toegevoegd waarin is vastgelegd dat de Opdrachtnemer verplicht is om de bepalingen van (het hele) hoofdstuk 15, dus paragrafen 40, 40a en 40b, door te leggen naar de hulppersonen die de Opdrachtnemer inschakelt. Dat betekent dat de Opdrachtnemer een licentie van de hulppersoon (van bijvoorbeeld de gevelbouwer), van wie een octrooi mede ten grondslag ligt aan de Aanbieding van de Opdrachtnemer, dient te verkrijgen. Gevelbouwer neem vooral het initiatief en vergeet de financiële aspecten niet in het gesprek over uw eigen octrooi. Let daarbij ook op paragraaf 40b die over ‘voor octrooiverlening vatbare uitvindingen’ gaat, die gedaan zijn tijdens de uitvoering van de Overeenkomst. Al bij al lijken de nieuwe UAV-GC de gevelbouwer meer kansen te bieden!
Mr. Bettina Hertstein
www.bouwrechtbedrijf.nl
Louwers Mediagroep
Schatbeurderlaan 6
6002 ED Weert
© 1987 - 2025 Louwersmediagroep.
