COLUMN – Een fraai gebouw wordt niet gesloopt

Volgend jaar wordt het museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam alsnog gesloopt om plaats te maken voor een nieuw, duurzamer museumgebouw. Het verouderde gebouw uit 1935 voldoet door de technische staat niet meer aan de eisen die aan een modern museum worden gesteld. Een nieuw pand is beter te verwarmen en koelen en kan efficiënter worden opgezet waardoor er meer vierkante meters expositieruimte beschikbaar komen.

Dit is natuurlijk een onvoorstelbaar ‘fake’ nieuwsbericht dat voor flink wat maatschappelijke onrust zou zorgen. Toch staan er veel woningen wel degelijk op de nominatie om gesloopt te worden. En, afgezien vanuit de bewoners, is er geen collectief debat over de culturele en duurzame noodzaak voor het behoud ervan. Het verschil tussen het museum dat grondig wordt gerenoveerd en de woningen met sloopbestemming? De waardering van de schoonheid en historie. 

Het meest duurzame wat je met een gebouw kan doen is het niet slopen. De energie en materialen die in een nieuw exemplaar gaan worden namelijk nooit terugverdiend met het lagere energieverbruik. Onderzoek liever hoe je een bestaand gebouw kunt aanpassen aan de wensen en eisen van deze tijd. En esthetiek is daarbij erg belangrijk, met de gevel als meest beeldbepalende element.

Wanneer ik als renovatiearchitect met een project start, begin ik met het opzoeken van de originele bouwtekeningen en het bekijken van historische foto’s. Het oorspronkelijke gevelbeeld wat de architect voor ogen heeft gehad geeft vaak inspirerende kaders voor een creatief herontwerp. Door bij eerder onderhoud aangebrachte verminkingen te herstellen, soms bijna restauratief, komt de authentieke schoonheid van een gebouw weer naar voren. In bestaande gebouwen waarin bijvoorbeeld van origine slanke kozijnen hebben gezeten komen nu aluminium exemplaren ook als beste tot hun recht.

Een goed ontworpen gebouw gaat minimaal 120 jaar mee, en indien degelijk onderhouden vaak nog langer. Bij de materiaalkeuze voor renovatie wordt echter bovenal gekeken naar aanschafprijs, benodigd onderhoud en milieuscore. Laten we esthetiek en historie daaraan toevoegen. Een fraai gebouw wordt niet gesloopt.