Platform over gevels, glas & daken
SKG-IKOB ontwikkelt KELVIN
Nederland staat de komende decennia voor een enorme verduurzamingsopgave. Het isoleren van woningen speelt daarbij een sleutelrol. Maar welke materialen en methodes leveren écht resultaat? De markt biedt talloze oplossingen aan, allemaal met hun eigen beloftes. Om die beloftes te toetsen en betrouwbare informatie te leveren, heeft SKG-IKOB – in samenwerking met Vereniging Eigen Huis – de IsolatieTestKamer ontwikkeld, intern bekend als KELVIN.
Als onafhankelijke certificatie- en testinstelling speelt SKG-IKOB al decennia een centrale rol in het beoordelen van de kwaliteit en prestaties van gevels, bouwproducten, isolatiematerialen en het toepassen van isolatie. Met de ontwikkeling van KELVIN breidt SKG-IKOB deze rol verder uit, door de thermische prestaties van bouwproducten en isolatiematerialen ook in praktijksituaties objectief te kunnen meten. Zo ontstaat een eerlijke vergelijking tussen verschillende producten en systemen – zoals kozijnen, (gevel)panelen, spouwmuur- en vloerisolatie – en kan de eindgebruiker rekenen op betrouwbare prestaties.
Tot nu toe worden materialen in het laboratorium getest op kleine stukken van 30 x 30 centimeter. Daarbij gaat het om egaal toegepast materiaal. Op basis van de gemeten warmtedoorgang wordt een theoretische isolatiewaarde (lambda-waarde) bepaald. In gebouwen worden materialen in allerlei soorten constructies toegepast. Het wordt gecombineerd met andere bouwmaterialen en toegepast in verschillende posities zoals verticaal in een gevel, schuin op een dak of liggend in een vloer. Deze praktijkverschillen, zoals natuurlijke luchtstromen (convectie) en de hellingshoek, hebben invloed op hoe goed een materiaal uiteindelijk isoleert. Om dit soort situaties realistisch na te bootsen, is er meer nodig dan alleen laboratoriumtesten.
De IsolatieTestKamer – ook wel ‘hotbox’ genoemd conform de norm NEN-EN-ISO 8990 – is een geavanceerde testopstelling waarin complete bouwelementen en bouwproducten met een afmeting tot 2,0 x 2,0 meter onderzocht kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan een houten vloer geïsoleerd met PUR-schuim, een kozijn voorzien van een paneel of beglazing, een spouwmuur met minerale wol of geïsoleerde gwevelpanelen. Met deze testopstelling wordt onder gecontroleerde omstandigheden inzichtelijk gemaakt hoe goed een element warmte vasthoudt – en hoe energie-efficiënt het dus in werkelijkheid is. Niet als losse materialen, maar als compleet opgebouwd bouwdeel, net zoals het in een gebouw verwerkt wordt.
KELVIN beschikt over een uniek kantel-mechanisme waardoor de meting op het testobject dus zowel verticaal, horizontaal of onder een hellingshoek uitgevoerd kan worden. Hierdoor is het ook mogelijk om de eigenschappen van bouwelementen en bouwproducten te bepalen in de stand zoals ze toegepast worden in de praktijk; in de gevel, het dak of de vloer.
Hij bestaat uit twee testkamers (een warm en koud gedeelte). Daartussen bevindt zich een testframe waarin het testobject wordt geplaatst. Er wordt een temperatuurverschil van 20 graden gecreëerd, net als tussen de binnen- en buitensituatie op een koude dag.
Zo wordt de daadwerkelijke isolerende werking van het testobject bepaald, met inbegrip van alle bouwmaterialen, naden en bevestigingen.
Gedetailleerde en onderbouwde data De warmteoverdracht door een bakstenen muur of een raampartij wordt bepaald door de U-waarde: Hoe lager de U-waarde, hoe lager de verloren warmtestroom en hoe beter de isolatie-eigenschappen van het bouwdeel. De U-waarde is daarom een maat voor de energie-efficiëntie van onderdelen van een gebouwschil zoals samengestelde wanden, gevels, ramen en deuren. Het doel van KELVIN is niet alleen geschikt voor het meten van isolatiewaarden, maar vooral ook voor het verkrijgen van praktische inzichten. Hoe beïnvloedt de opbouw van een wand – met bakstenen, isolatie en afwerking – de warmteweerstand? Hoe werkt luchtcirculatie (convectie) binnen verschillende materialen? Dankzij de praktijkgerichte metingen in de IsolatieTestKamer kan SKG-IKOB gedetailleerde en onderbouwde data beschikbaar stellen voor opdrachtgevers en producenten. Dit komt ten goede aan beleidsmakers en consumenten.
De maatschappelijke relevantie is groot. Door klimaatverandering en stijgende energiekosten ligt er veel druk op de bouwsector om te verduurzamen. Huizen worden na-geïsoleerd met bekende, traditionele producten en tegelijkertijd verschijnen er steeds meer bio-based en andere innovatieve isolatiematerialen en producten met een lagere milieubelasting. SKG-IKOB stelt zich tot doel om ook deze innovatieve materialen te toetsen op hun werkelijke prestaties – zodat duurzaamheid niet alleen een belofte is, maar ook meetbaar wordt waargemaakt.
